Privatisering, marked og konkurranse

Detaljer

Overordnet kategori: Temaer

Kategori: Privatisering, marked og konkurranse

Publisert søndag 03. november 2013 14:28

Det fins ikke grunnlag for å si at kvaliteten i eldreomsorgen er økt som følge av at flere kommersielle aktører er kommet med. Dette er en av konklusjonene i en rapport om utviklingen av nordisk eldreomsorg som en rekke forskere fra de fire nordiske land står bak.

Les mer under "les mer"

Tevlingsutsetjing i eldreomsorga:

Kan ikkje seie at kvaliteten er auka

Det finst ikkje grunnlag for å seie at kvaliteten i eldreomsorga er auka som følgje av at fleire og fleire kommersielle private aktørar er komne med. Dette er ein av konklusjonane i ein rapport om utviklinga nordisk eldreomsorg som ein serie av forskarar frå fire nordiske land står bak. Dei strekar under at det trengst meir kunnskap om kva tevlingsutsetjinga ieldreomsorga har ført med seg.

Det norske bidraget i samlinga er skriven av professor Karen Christensen ved Sosiologisk Institutt, Universitetet i Bergen, professor Frode Fadnes Jacobsen ved Senter for omsorgsforskning ved Høgskolen i Bergen, forskar Mia Vabø, Institutt for samfunnsforskning (ei ubunden, ikkje-kommersiell stifting i Oslo), og stipendiat Håkon Dalby Trætteberg ved Norsk institutt for forskning om oppvekst, velferd og aldring (NOVA). NOVA er eitt av dei største samfunnsvitskapelege institutta i Noreg – med vekt på velferdsforsking og studia av livslaupet frå barndom til alderdom.

Det er Institutionen för socialt arbete ved Stockholms universitet som offentleggjer rapporten, som er den første som freistar å gje ein fullnøyande dokumentasjon av eldreomsorga i Norden. Det er særleg den delen av eldreomsorga som er tevlingsutsett, som vert drøfta i rapporten.

Auka bruk av private

Heller ikkje, heiter det, har den nordisk eldreomsorga sleppe unna den globale bølgja av marknadsorientering. I alle land er det nytta tevlingsutsetjing og kundevalsmodellar, og i fleire av dei nordiske landa er det gått føre seg ei monaleg auke av private som jaktar vinst. Også skattetiltak for omsorgstenester er teke i bruk i fleire av landa.

Studien synder at det er store skilnader i kor vidfemnande den private eldreomsorga er mellom landa. I Finland og Sverige, går det fram av rapporten, har den kommersielle eldreomsorga auka snøggast og det er dei største, internasjonale føretaka som spelar den største rolla. Den ikkje-kommersielle delen av eldreomsorga er minst i Sverige. Det er òg store skilnader i kvart land – til dømes har meir enn helvta av kommunane i Sverige all eldreomsorg i eigenregi, medan det meste av eldreomsorga i Stockholmsområdet er i privat regi.

Avgrensa kunnskap

Framleis er kunnskapen om følgjene av tevlingar i dei nordiske landa avgrensa, men, meiner forskarane i rapporten, det finst ikkje grunnlag for å seie at tevlingsutsetjing har ført til betre kvalitet. I Kanada og USA har den kommersielle eldreomsorga mykje dårlegare kvalitet enn den ikkje-kommersielle, og i rapporten vert det gjort greie for dei negative følgjene av det store kontrollapparatet som har auka i takt med framvoksteren av dei private, kommersielle aktørane i desse landa.

Når det gjeld Noreg, vert det trekt fram at styresmaktene der og i Danmark har opna for at ikkje-kommersielle, private organisasjonar kan få lange kontraktar med det offentlege i mellom anna eldreomsorga.

(hele teksten over er hentet fra Doffin)